Gebelikte kanser nadirdir. Uzun yıllar boyunca, sağlıkçılar ve kadınlar genellikle gebelik sırasında kanserle nasıl başa çıkılacağından emin değillerdi. Şimdi, kanserli daha fazla kadın hamilelik döneminde tedaviye başlıyor veya tedaviye devam ediyor. Bu, gebelik sırasında kanseri tedavi etmek ve yaşamak hakkında daha fazla bilgiye sahip olduğumuz anlamına gelir.
Kanserin kendisi anne karnında büyüyen bebeği doğrudan nadiren etkiler. Ancak hamile iken kansere yakalanmak hem anne hem de sağlık ekibi için karmaşık olabilir. Bu nedenle, kanserli hamile kadınları tedavi etme tecrübesine sahip bir sağlık uzmanı bulmak önemlidir.
Hamilelik Ortaya Çıkan Kanser Türleri
Gebelik döneminde ortaya çıkma eğiliminde olan kanserler gençlerde daha yaygındır. Bu kanserler şunları içerir:
- Rahim ağzı kanseri
- Meme kanseri
- Tiroid kanseri
- Hodgkin lenfoma
- Non-Hodgkin lenfoma
- Melanom
- Gestasyonel trofoblastik tümör
Meme kanseri, gebelikte teşhis edilen en yaygın kanserdir. Hamile olan 3.000 kadından yaklaşık 1’i etkilemektedir. Göğüslerin dokusu tipik olarak gebelikte büyür ve değiştiği için kanser değişiklikleri tespit etmek zor olabilir. Veya anormal görünmeyebilirler. Sonuç olarak, göğüs kanseri olan gebe kadınlar, gebe olmayan kadınlardan daha geç teşhis edilebilir.
Hamilelikte Kanser Teşhisi
Hamile kalmak kanser tanısını erteleyebilir. Bunun nedeni, şişkinlik, baş ağrısı, göğüs değişiklikleri veya rektal kanama gibi bazı kanser belirtilerinin hamilelik belirtileri olarak da yaygın olmasıdır. Öte yandan, hamilelik bazen kanseri ortaya çıkarabilir. Örneğin, standart gebelik bakımı kapsamında yapılan bir Pap testi serviks kanserini teşhis edebilir. Ve hamilelik sırasında yapılan bir ultrason yumurtalık kanserini saptayabilir.
Hamilelik döneminde kanserden kuşkulanılıyorsa, kadınlar ve sağlık hizmeti sunucuları tanı testleri hakkında endişe edebilirler. Hamile kadınlara yönelik spesifik testlerin güvenliği hakkında daha fazla bilgi aşağıda listelenmiştir:
Röntgen: Araştırmalar, teşhis röntgen ışınlarının radyasyon seviyesinin fetusa zarar verme olasılığının çok düşük olduğunu gösteriyor. Mümkün olduğunda, kadınlar bu taramada karın kapsayan bir önlem kullanabilir.
Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması: BT taramaları x-ışınlarına benzer, ancak çok daha doğrudur. Kanseri teşhis etmede veya kanserin yayılıp yayılmadığının gösterilmesinde çok yardımcı olabilir. Kafanın veya göğüsün BT taramaları genellikle gebelik sırasında güvenlidir. Çünkü fetüsü direkt olarak radyasyona maruz bırakmazlar. Mümkün olduğunda, kadınlar BT taramasında karın kapsayan bir önlem kullanabilir. Karın veya pelviste yapılan BT taramaları mutlaka gerekliyse ve tıbbi ekip ile görüşülerek yapılmalıdır.
Diğer testler: Manyetik rezonans görüntüleme (MR), ultrasonografi ve biyopsi genellikle gebelik sırasında güvenlidir. Bu testler iyonize radyasyonu kullanmazlar.
Hamilelikte Kanser Tedavisi
Gebelikte kanser tedavisi kararı verilirken, gebe kadının en iyi seçeneklerini büyüyen bebeğin olası riskleri ile karşılaştırmak önemlidir.
Tedavi önerileri aşağıdakileri içeren birçok faktöre dayanmaktadır:
Gebeliğin evresi
Kanserin tipi, yeri, boyutu ve evresi
Kadının ve ailesinin istekleri
Kadın ve doğmamış bebeğin güvende olduğundan emin olmak için tedavi dikkatle planlanmalıdır. Genellikle, gebelik sırasında yapılan tedavi, multidisipliner bir ekiple yakın ekip çalışması gerektirir. Buna kanser doktorları ve yüksek riskli doğum uzmanları dahildir. Bu profesyoneller, tedavi sırasında kadını yakından izleyerek, bebeğin sağlıklı olduğundan emin olabilirler.
Bazı kanser tedavilerinin gebeliğin ilk 3 ayında fetusa zarar vermesi daha olasıdır. Dolayısıyla, sağlıkçılar ikinci veya üçüncü trimester’e kadar tedaviyi erteleyebilir. Hamilelikte kanser daha sonra teşhis edildiğinde, sağlık hizmeti sunucuları doğumdan sonra tedaviye başlamak için bekleyebilirler. Bazı durumlarda, örneğin erken evre (evre 0 veya IA) serviks kanseri gibi kanser çeşitlerinde doktorlar doğumdan sonra kanseri tedavi etmek için bekleyebilir.
Radyoterapi gibi bazı tedaviler tüm trimesterde fetusa zarar verebilir. Dolayısıyla sağlık uzmanları genellikle hamilelik süresince bu tedaviyi kullanmaktan kaçınırlar. Radyoterapi, kanser hücrelerini yok etmek için yüksek enerjili x-ışınları kullanır. Gelişmekte olan bebeğe verilen riskler, radyasyon dozu ve tedavi edilen vücudun alanına bağlıdır.
Gebelikte Kullanılabilen Kanser Tedavileri
Hamilelik sırasında kullanılabilecek kanser tedavileri şunları içerir:
Ameliyat: Cerrahi sırasında doktor tümörü ve çevresindeki sağlıklı dokuları çıkarır. Büyüyen bebeğe karşı çok az risk taşır ve gebelik sırasında en güvenli kanser tedavisi olarak düşünülür.
Kemoterapi: Doktorlar kanser hücrelerini yok etmek için kemoterapi ilaçları kullanırlar. İlaç genellikle kanser hücrelerinin yetişmesini ve bölünmesini durdurur. Hamileliğin ilk 3 ayında kemoterapi uygulanırsa, fetusa zarar verebilir. Fetüsün organları halen büyümektedir. Birinci trimesterde kemoterapi, doğum kusurları veya gebelik kaybı riskini taşır.
İkinci ve üçüncü trimesterde doktor fetüs için belirgin bir risk oluşturmadan çeşitli kemoterapi türleri verebilir. Plasenta kadın ve bebek arasında bir bariyer görevi görmesi nedeniyle bazı ilaçlar geçemez. Diğerleri yalnızca küçük miktarlarda geçebilir. Araştırmalar, annenin rahminde kemoterapiye maruz kalan bebeklerin, doğumdan hemen sonra veya büyüme ve gelişme sırasında kemoterapiye maruz kalmayan çocuklara kıyasla anormallik göstermediğini ortaya koyuyor.
Hamileliğin sonraki evrelerinde kemoterapi, kadında yan etkilere neden olarak dolaylı olarak bebeğe zarar verebilir. Bu yan etkiler arasında doğum sırasında düşük kan sayımı bulunur ve bu da enfeksiyon riskini artırır.
Doktorlar bebeği kanser tedavisinden korumak için doğumu erken tarihe çekebilirler. Ancak doğal doğum ve doğum gerçekleşene kadar hamileliği sürdürmek tercih edilir. Erken doğan bebekler, kemoterapiye maruz kalan bebeklerden daha yüksek sağlık sorunları riski taşırlar.
Kanser ve Emzirme
Sağlık personeli hamilelik sonrasında emzirmeyen kadınlara kemoterapi almalarını tavsiye etmekteler. Kemoterapi anne sütüyle bebeğe geçebilir. Benzer şekilde, tiroit kanserini tedavi etmek için kullanılan radyoaktif iyot gibi dahili olarak (internal) alınan radyoaktif ilaçlar da anne sütüne geçebilir ve bebeğe zarar verebilir.
Gebelik kanser riskini nasıl etkiler?
Gebelik, kanser tedavisinin ne kadar iyi sonuç verdiğini etkilemez. Bununla birlikte, bir kadının teşhisi veya tedavisi gebelik nedeniyle gecikirse, kanser miktarı daha büyük olabilir. Bu, kansere bağlı olarak daha fazla risk oluşturabilir. Hamileliğinizin kanser riskinizi ve tedaviyle iyileşmenizi nasıl etkilediği hakkında sağlık uzmanınızla konuşunuz.
